Krótka historia powstania kolędy Cicha noc
„Cicha noc” to chyba najbardziej znana niemieckojęzyczna kolęda na świecie, która została przetłumaczona na ok. 300 języków. Tekst kolędy napisał w roku 1816 austriacki ksiądz Joseph Mohr. W tym czasie był wikarym w parafii św. Mikołaja w Oberndorf bei Salzburg. Melodię skomponował Franz Gruber, który był organistą w tej parafii. Kolędę zaśpiewano po raz pierwszy w kościele św. Mikołaja w Oberndorfie 24 grudnia 1818 roku. „Cicha noc” bardzo się spodobała i szybko stała się znana w całej okolicy. Kolęda w wersji oryginalnej składa się z sześciu zwrotek. Dzisiaj kolędę tę śpiewa się w wersji skróconej, która obejmuje pierwszą, drugą i szóstą zwrotkę. Przekładu na język polski dokonał w 1930 roku Piotr Maszyński. Jego wersja składa się z czterech zwrotek. Tekst w kolorze niebieskim jest moim dosłownym tłumaczeniem mającym na celu ułatwienie osobom uczącym się języka niemieckiego i wszystkim zainteresowanym tą kolędą pełne zrozumienie tekstu. Nie jest łatwo tłumaczyć teksty z ubiegłych wieków, w których występuje wiele starych słów i wyrażeń, ponieważ trudno jest zrozumieć te słowa. Z tego powodu powstają bardziej współczesne wersje i liczne piękne teksty, które nie zawsze wiernie oddają treść, lecz ogólny sens i klimat tego tekstu.
Muzeum Cichej Nocy
W miejscowości Oberndorf w Austrii znajduje się Muzeum Cichej Nocy (Stille Nacht Museum Oberndorf), gdzie możemy podziwiać wiele eksponatów związanych z kolędą „Cicha Noc” oraz poznać historię jej powstania. Możemy się dowiedzieć coś o życiu księdza Josepha Mohra i organisty Franza Grubera, którzy byli twórcami kolędy oraz poznać trochę czas, w którym żyli. Muzeum znajduje się w budynku starej plebanii.
Kaplica Cichej Nocy
Kościół św. Mikołaja został zburzony na przełomie wieku XIX i XX z powodu szkód wyrządzonych przez powódź i na tym miejscu wybudowano Kaplicę Cichej Nocy, której konsekracja odbyła się w roku 1937.
Wersja współczesna
Stille Nacht, heilige Nacht!
Alles schläft, einsam wacht
nur das traute, hochheilige Paar.
Holder Knabe im lockigen Haar,
schlaf in himmlischer Ruh,
schlaf in himmlischer Ruh.
Cicha noc, święta noc!
Wszystko śpi, samotnie czuwa
tylko pełna miłości, najświętsza para.
Słodki chłopcu z kręconymi włosami,
śpij w niebiańskim pokoju,
śpij w niebiańskim pokoju,
Stille Nacht, heilige Nacht!
Gottes Sohn, o wie lacht
Lieb aus deinem göttlichen Mund,
da uns schlägt die rettende Stund,
Christ, in deiner Geburt,
Christ, in deiner Geburt.
Cicha noc, święta noc!
Synu Boga, jak pięknie śmieją się
twoje boskie usta,
ponieważ wybija dla nas godzina zbawiania,
Chryste, przez twoje narodzenie,
Chryste, przez twoje narodzenie.
Stille Nacht, heilige Nacht!
Hirten erst kundgemacht,
durch der Engel Halleluja
tönt es laut von fern und nah:
Christ, der Retter, ist da,
Christ, der Retter, ist da!
Cicha noc, święta noc!
Pasterzom pierwszym przekazano nowinę,
przez anielskie alleluja
głośno z daleka i bliska słychać słowa:
Chrystus, zbawca, jest tu,
Chrystus, zbawca, jest tu!
Wersja Josepha Mohra
Stille Nacht! Heilige Nacht!
Alles schläft; einsam wacht
Nur das traute heilige Paar.
Holder Knab im lockigten Haar,
Schlafe in himmlischer Ruh!
Schlafe in himmlischer Ruh!
Stille Nacht! Heilige Nacht!
Gottes Sohn! O wie lacht
Lieb´ aus deinem göttlichen Mund,
Da uns schlägt die rettende Stund`.
Jesus in deiner Geburt!
Jesus in deiner Geburt!
Stille Nacht! Heilige Nacht!
Die der Welt Heil gebracht,
Aus des Himmels goldenen Höhn
Uns der Gnaden Fülle läßt seh´n
Jesum in Menschengestalt,
Jesum in Menschengestalt
Stille Nacht! Heilige Nacht!
Wo sich heut alle Macht
Väterlicher Liebe ergoß
Und als Bruder huldvoll umschloß
Jesus die Völker der Welt,
Jesus die Völker der Welt.
Stille Nacht! Heilige Nacht!
Lange schon uns bedacht,
Als der Herr vom Grimme befreit,
In der Väter urgrauer Zeit
Aller Welt Schonung verhieß,
Aller Welt Schonung verhieß.
Stille Nacht! Heilige Nacht!
Hirten erst kundgemacht
Durch der Engel Alleluja,
Tönt es laut bei Ferne und Nah:
Jesus der Retter ist da!
Jesus der Retter ist da!
Wersja polskojęzyczna Piotr Maszyński
Cicha noc, święta noc,
Pokój niesie ludziom wszem,
A u żłóbka Matka Święta
Czuwa sama uśmiechnięta
Nad dzieciątka snem,
Nad dzieciątka snem.
Cicha noc, święta noc,
Pastuszkowie od swych trzód
Biegną wielce zadziwieni
Za anielskim głosem pieni
Gdzie się spełnił cud,
Gdzie się spełnił cud.
Cicha noc, święta noc,
Narodzony Boży Syn
Pan Wielkiego majestatu
Niesie dziś całemu światu
Odkupienie win,
Odkupienie win.
Cicha noc, święta noc,
Jakiż w tobie dzisiaj czas
W Betlejem dziecina święta
Wznosi w górę swe rączęta,
Błogosławi nam,
Błogosławi nam.
Wersja śpiewana na Śląsku
Cicha noc, święta noc!
Wszystko śpi, atoli
Czuwa Józef i Maryja,
Niech więc Boska ich Dziecina
W błogim spokoju śpi.
Cicha noc, święta noc!
Tobie cześć chcemy nieść
Boś pastuszkom oznajmiony,
Przez Anielskie ”Alleluja”
Jezu, witamy Cię!
Cicha noc, święta noc!
Boże nasz, serca masz,
Radość sprawia nam nowina,
Że nadeszła ta godzina,
W którejś narodził się.
Droga Pani!
Wreszcie tutaj znalazłem możliwie wierne tłumaczenie niemieckiego tekstu tej kolędy, za co jestem Pani bardzo wdzięczny. Nie znam niemieckiego, tylko kilka słów, ale od razu wydawało mi się, że tekst Maszyńskiego jest bardzo daleko od oryginału. Pani tłumaczenie to w sposób oczywisty potwierdza, za co jeszcze raz dziękuję!
Wiktor
Tak, to prawda, bo tłumaczenia tekstów poetyckich oddają ogólny sens i klimat utworu, ale treścią mogą znacznie odbiegać od oryginału. Niełatwo jest tworzyć rymowany tekst. Ja chciałam tutaj przekazać, jak najbardziej dokładne znaczenie słów, aby ułatwić zrozumienie i naukę osobom uczącym się. Cieszę się, że to było pomocne.