Płynne mówienie w języku obcym to cel każdego uczącego się. Jednak nie jest on prosty do osiągnięcia i wiele osób nawet po wielu latach nauki nie potrafi mówić. Mają problemy z budowaniem zdań, poprawną wymową i zrozumieniem obcojęzycznego rozmówcy. Często szybko zniechęcają się do nauki języka obcego i rezygnują z niej. Z tym artykule chcę Ci uświadomić, że nauka mówienia to dłuższy proces. Nauczenie sprawności mówienia wymaga wiele cierpliwości. Ćwicząc mówienie, należy uwzględnić następujące aspekty:

Mówienie nie powinno być wymuszone

Nauczyciele często zmuszają uczniów do mówienia w języku obcym. Uczniowie się bardzo z tego powodu stresują i trudno im cokolwiek powiedzieć. Najczęściej odbywa się to w ten sposób, że uczeń musi się wypowiadać na forum klasy, co wywołuje u niego duży stres. Często nie ma odpowiedniego zasobu słów, więc tłumaczy dosłownie język polski na język niemiecki, używając niepoprawnych sformułowań. Nauczyciel go za to gani i obniża ocenę za każdy błąd. Takie podejście może spowodować u ucznia barierę przed mówieniem, którą jest mu trudno przełamać. Dzieje się tak dlatego, że zmusza go się do mówienia w sposób „nienaturalny”, zamiast zapewnić naturalne sytuacje komunikacyjne, tak aby uczeń czuł potrzebę komunikowania się i robił to swobodnie. Często istnieje psychologiczna bariera przed mówieniem. Już sam fakt, że trzeba się wypowiedzieć na forum klasy czy kursu lub przed większą liczbą osób jest bardzo stresujący. Nie każdy ma okazję często występować publicznie, używając języka ojczystego, a co dopiero w języku obcym. Wiele osób nigdy nie występuje publicznie, więc jak muszą wypowiadać się w języku niemieckim w grupie osób, przeżywają duży stres. Ta sytuacja czasem jest bardziej stresująca niż mówienie po niemiecku. Boimy się tego, co pomyślą o nas inni i mamy paniczny lęk przed ośmieszeniem, a jeśli na dodatek nasza wypowiedź jest oceniana przez nauczyciela, poziom lęku jeszcze bardziej się zwiększa. W takich warunkach trudno się nauczyć mówić w języku niemieckim, powstaje zniechęcenie, frustracja i lęk. Nie można na siłę wymuszać mówienia. Należy stwarzać okazję do swobodnej i bezstresowej komunikacji.

Zasób słownictwa

Bez zasobu słownictwa mówienie w języku obcym nie jest możliwe. Zasób słownictwa to nasza „baza danych”. Im ta baza danych jest większa, tym łatwiej jest nam się swobodnie wypowiadać w języku niemieckim. Z tego powodu musimy stale poszerzać nasze słownictwo. Możemy robić to na różne sposoby, a więc korzystać ze specjalnych programów do nauki słownictwa wykorzystujących metodę powtórek, jak np. supermemo, czytać dużo tekstów, artykułów z gazet i książek w języku niemieckim, oglądać filmy w tym języku. Najlepsze rezultaty osiągniemy, jeśli będziemy robić wszystkie te czynności jednocześnie. Natomiast jeśli będziemy chcieli się nauczyć mówić, nie posiadając zasobu słownictwa, nasze wysiłki będą skazane na porażkę.

Osłuchanie z językiem obcym

Komunikacja składa się z 2 elementów: ze słuchania i mówienia. Mówimy coś do naszego rozmówcy i słuchamy, co on do nas mówi. Dlatego też obok mówienia należy uczyć się słuchania ze zrozumieniem w języku obcym. Niestety nauka rozumienia języka obcego ze słuchu jest często traktowana po macoszemu albo nie ma jej wcale. Jeśli pojedziemy do Niemiec, to będziemy chcieli zrozumieć naszych rozmówców. Osoby osłuchane z językiem niemieckim lepiej się w nim porozumieją i mają większy zasób słów.

Poprawna wymowa

Nauka wymowy na lekcjach języka niemieckiego jest często traktowana po macoszemu. Nie przywiązujemy do niej wagi, ponieważ uważamy, że najważniejsza jest komunikacja, sposób wypowiadania wyrazów i zdań. To błąd, ponieważ sposób mówienia to część naszej mowy ciała. Osoby, które mają dobrą wymowę, ale robią dużo błędów gramatycznych, są przez obcojęzycznych rozmówców odbierane lepiej od osób, które mówią z mniejszą ilością błędów, ale mają fatalną wymowę. Dotyczy to w szczególności osób, które mówią w języku obcym podczas wystąpień publicznych. Wtedy poprawna wymowa i odpowiednia audioprezentacja są bardzo ważne. Poza tym nawet w rozmowach z ludźmi niepoprawnie wypowiedziane słowa mogą prowadzić do nieporozumień i zabawnych sytuacji.

Myślenie w języku obcym

Trudności z mówieniem w języku niemieckim powstają także z tej przyczyny, że nie myślimy w tym języku tylko w naszym języku ojczystym. Myśląc, układamy sobie w głowie różne zdania i zwroty oraz mamy przed oczami różne obrazy, a więc myślimy werbalnie i obrazowo. Dlaczego by nie zacząć myśleć w języku niemieckim? Możemy to robić, np. jadąc autobusem do pracy lub idąc ulicą i relacjonować sobie w myślach w języku obcym, co się dzisiaj stało, co będziemy robić, streszczać przeczytaną książkę czy obejrzany film. To dobra forma powtórki. Zanim coś powiem w języku ojczystym, to zawsze w głowie układamy sobie zdania w tym języku. Uświadomiłam to sobie, kiedy zastanawiałam się, w jaki sposób ćwiczyć mówienie po niemiecku. Teraz kiedy mam wolną chwilę staram się myśleć po niemiecku. Jeśli będziemy wykonywać takie ćwiczenie regularnie, nasze mówienie się poprawi. Ta forma ćwiczenia przynosi największe efekty u osób zaawansowanych.

 Jak ćwiczyć mówienie?

Ćwiczenie mówienia to nie tylko mówienie. Jeśli chcemy się nauczyć płynnie mówić, musimy mieć częsty kontakt w języku obcym i ćwiczyć następujące sprawności:

• ćwiczenie wymowy
  
• ćwiczenie mówienia w języku niemieckim
  
• ćwiczenie myślenia w języku niemieckim
  
• poszerzanie słownictwa
  
• słuchanie ze zrozumieniem w języku niemieckim