Wiele osób uczących się języka niemieckiego oraz studentów filologii germańskiej zastanawia się, czy nie wykonywać w przyszłości zawodu tłumacza. W tym artykule postaram się przybliżyć Wam, na czym polega praca tłumacza języka niemieckiego oraz jakie wykształcenie i predyspozycje trzeba posiadać, aby tę pracę wykonywać. Jest wiele rodzajów tłumaczeń i zawodów tłumaczeniowych. Nie ma uniwersalnych tłumaczy od wszystkiego. Wykonywanie zawodu tłumacza na pewno opłaca się profesjonalistom dobrze znającym się na swoim fachu. Takie osoby nie będą narzekały na brak zleceń i bez problemów poradzą sobie na rynku. Poniżej przedstawiam różne rodzaje tłumaczeń i związanych z nimi zawodów:

Tłumaczenia pisemne

Tłumaczenie uwierzytelnione (przysięgłe)

Tłumaczenia pisemne mogą być tłumaczeniami zwykłymi lub uwierzytelnionymi (poświadczonymi), które potocznie nazywa się „tłumaczeniami przysięgłymi”. Tłumaczenia przysięgłe wykonują tłumacze przysięgli, którzy muszą wcześniej zdać egzamin z tłumaczenia w Ministerstwie Sprawiedliwości. Muszą posiadać dobrą znajomość języka obcego oraz znać podstawowe pojęcia z zakresu prawa i ekonomii. Tłumaczenie uwierzytelnione (przysięgłe) polega na przetłumaczeniu tekstu i poświadczeniu zgodności tłumaczenia z tekstem źródłowym. Pod tłumaczeniem tłumacz musi się podpisać swoim imieniem i nazwiskiem oraz przybić okrągłą pieczęć imienną. Przekład uwierzytelniony musi spełniać też wymogi formalne, np. trzeba tłumaczyć treść pieczątek, informować o podpisach odręcznych, o czytelności tekstu, dopiskach ręcznych, wyjaśniać różne rzeczy. Aby zostać tłumaczem przysięgłym, trzeba posiadać co najmniej wykształcenie wyższe na poziomie licencjackim z dowolnej dziedziny. Najlepiej jednak posiadać tytuł magistra. Można być absolwentem filologii i dodatkowo zdobywać wiedzę z zakresu prawa, ekonomii i finansów, a także medycyny, lub być np. absolwentem prawa lub innego kierunku o bardzo dobrej znajomości języka obcego i mieć dodatkowo ukończone studia podyplomowe z zakresu tłumaczeń. Znajomość języka musi być na wysokim poziomie i być zbliżona do znajomości native speakera. Trzeba mieć poziom C2, ponieważ tłumacz przysięgły tłumaczy różne dokumenty urzędowe i tłumaczy podczas rozpraw sądowych. Musi więc sobie poradzić z językiem specjalistycznym używanym w tym zakresie oraz znać na tyle dobrze język obcy pod względem gramatycznym, aby odbiorca w języku obcym był w stanie go dobrze zrozumieć.

Tłumaczenie zwykłe (nieuwierzytelnione)

Natomiast tłumaczenie zwykłe polega tylko na przetłumaczeniu tekstu na język obcy lub na język polski i nie jest poświadczane. Tłumaczenia zwykłe może wykonywać każdy, kto dobrze zna język obcy oraz potrafi dobrze i bezbłędnie posługiwać się językiem polskim na piśmie. Mogą to być tłumaczenia prostych pod względem merytorycznie tekstów jak i tekstów specjalistycznych z różnych dziedzin, takich jak medycyna, prawo, ekonomia, marketing, przemysł, motoryzacja, budownictwo, itp. Osoby będące specjalistami w danej dziedzinie, np. inżynierowie, lekarze, prawnicy mogą być również dobrymi tłumaczami. Jednak osoby z wykształceniem filologicznym, które dodatkowo zdobyły wiedzę z innej dziedziny także świetnie sobie radzą w pracy w charakterze tłumacza. Liczy się przede wszystkim wiedza i doświadczenie.

Tłumaczenia specjalistyczne

Tłumaczenia specjalistyczne dotyczą różnych, czasem bardzo wąskich dziedzin wiedzy i wymagają od tłumacza nie tylko bardzo dobrej znajomości języka obcego, ale także wiedzy z danej dziedziny. Najczęściej tłumaczone są różne teksty z następujących dziedzin:

  • Medycyna
  • Prawo
  • Motoryzacja
  • Budownictwo
  • Ekonomia
  • Marketing
  • Turystyka
  • Energetyka
  • Budowa maszyn
  • Farmacja
  • Przemysł spożywczy
  • Informatyka

Tłumaczenia specjalistyczne mogą być zarówno nieuwierzytelnione (zwykłe) lub uwierzytelnione (przysięgłe). Tłumacze przysięgli często muszą tłumaczyć np. dokumentację medyczną, przetargową, różne zaświadczenia i certyfikaty, wiele tekstów technicznych. Jednak inne osoby z wyższym wykształceniem w danej dziedzinie i dobrą znajomością języka także mogą wykonywać takie tłumaczenia, np. inżynierowie czy lekarze mogą tłumaczyć teksty nie wymagające poświadczenia.

Tłumaczenia literackie

Aby wykonywać tego rodzaju tłumaczenia trzeba przede wszystkich bardzo dobrze znać swój język ojczysty i mieć zdolności literackie, czyli mieć tzw. „lekkie pióro”. Tutaj najważniejsze są walory artystyczne, ale z zachowaniem jak największej wierności tłumaczenia. Czasem nie jest to możliwe, ponieważ bardzo trudno jest przekładać grę słowną zawartą w żartach czy przysłowiach i trzeba szukać odpowiedników w języku ojczystym oddających sens treści w języku obcym. Zazwyczaj tłumaczenia literackie wykonuje się na język ojczysty. Rzadko zdarza się, aby tłumacz znał dwa języki na poziomie pozwalającym na przekładanie literatury na jeden i drugi język. Jeśli tak nie jest, często angażuje się korektorów native-speakerów i więcej osób pracuje nad tłumaczeniem. Tłumacze literaccy tłumaczą różne gatunki literackie, np. powieści, opowiadania, poezję, itp.

Tłumaczenia ustne

Tłumaczenia konsekutywne

Tłumaczenia konsekutywne wykonywane są podczas różnych konferencji, spotkań biznesowych, rozpraw sądowych, przesłuchań policyjnych, itp. Polegają one na tym, że najpierw dana osoba wypowiada jedno zdanie lub kilka i robi przerwę na tłumaczenie, a tłumacz stara się przetłumaczyć tę wypowiedź na język polski lub obcy. Czasem mogą być to nawet dłuższe wypowiedzi. Wtedy tłumacz musi zanotować to, co zostało powiedziane, a później przetłumaczyć. Oprócz doskonałej znajomości języka obcego, tłumacz musi wykazać się tutaj bardzo dobrą pamięcią i koncentracją, aby wiernie oddać w języku docelowym wypowiedź swojego rozmówcy. Poza tym tłumacz musi być także odporny na stres i lubić wystąpienia publiczne.

Tłumaczenia symultaniczne

Tłumaczenie symultaniczne to trudna i wymagająca forma tłumaczeń ustnych, ponieważ ma miejsce w tym samym czasie, co wypowiedź tłumaczona. Tłumacz siedzi w kabinie i musi jednocześnie słuchać i tłumaczyć. To wymaga bardzo dobrej podzielności uwagi i pamięci, ponieważ tłumacz jednocześnie tłumaczy wcześniejsze zdanie i zapamiętuje zdanie, które jest wypowiadane w danej chwili. Oprócz tego wymagana jest bardzo dobra znajomość języka obcego, najlepiej na poziomie native speakera, ponieważ trzeba bardzo szybko znajdować w języku docelowym odpowiedniki treści przekazywanych w języku źródłowym, które nierzadko zawierają gry słowne. Poza tym tłumacz powinien posiadać bardzo dobrą koncentrację i być w stu procentach skoncentrowanym na tłumaczeniu. Tłumaczenie odbywa się w kabinie, ponieważ tłumacz musi się odciąć od bodźców z zewnątrz, które mogłyby go rozpraszać. Odbiorcy słuchają tekst w słuchawkach. Aby być dobrym tłumaczem symultanicznym, trzeba przejść specjalistyczny trening i oczywiście, jak najwięcej ćwiczyć. Warto też nauczyć się radzić sobie ze stresem, ponieważ trzymanie nerwów na wodzy może być czasem o wiele trudniejsze niż samo tłumaczenie.

Reasumując, uważam, że warto zostać tłumaczem, jeśli znasz bardzo dobrze język niemiecki i odnajdziesz się w którymś z wyżej wymienionych rodzajów tłumaczeń. Oczywiście „nie od razu Kraków zbudowano”, trzeba włożyć wiele pracy, aby zostać profesjonalistą. Warto jednak dążyć do celu, jeśli wykazujemy zdolności i predyspozycje w tym kierunku. Najważniejsza jest pracowitość i ciągłe podnoszenie swoich kwalifikacji, wtedy na pewno przełoży się to na nasze zarobki i może nawet pozwoli na prowadzenie własnej działalności gospodarczej i na zdobycie niezależności w życiu zawodowym.