Czas przeszły Perfekt
Czas przeszły Perfekt tworzymy, używając czasowników posiłkowych haben / sein odmienionych przez osoby i imiesłowu czasu przeszłego Partizip II. Czasu tego używamy głównie, kiedy mówimy o czynności zakończonej, która ma skutki w teraźniejszości. W języku niemieckim czas ten jest używany bardzo często w języku mówionym, w szczególności na południu Niemiec. Perfekt z sein stosujemy w przypadku czasowników wyrażających ruch lub zmianę stanu oraz czasowników werden, sein, bleiben. Perfekt z haben stosujemy w przypadku czasowników przechodnich (posiadających dopełnienie w bierniku) oraz czasowników zwrotnych i modalnych.
Szczegółowe informacje na temat stosowania czasowników haben i sein znajdziesz tutaj
Perfekt = haben / sein + Partizip II
Kilka zdań w czasie przeszłym Perfekt. W dalszej części wpisu szczegółowo omówiono, w jaki sposób tworzymy ten czas.
Ich lese das Buch. (Czytam książkę)
Ich habe das Buch gelesen. (Przeczytałem książkę)
Wir kaufen ein Auto. (Kupujemy samochód)
Wir haben ein Auto gekauft. (Kupiliśmy samochód)
Sie geht nach Hause. (Ona idzie do domu)
Sie ist nach Hause gegangen. (Ona poszła do domu)
Der Zug fährt ab. (Pociąg odjeżdża)
Der Zug ist abgefahren. (Pociąg odjechał)
Die Oma erzählt ihren Enkelkindern ein Märchen. (Babcia opowiada swoim wnukom bajkę)
Die Oma hat ihren Enkelkindern ein Märchen erzählt. (Babcia opowiedziała swoim wnukom bajkę)
Mein Vater repariert unser Auto. (Mój tata naprawia nasz samochód)
Mein Vater hat unser Auto repariert. (Mój tata naprawił nasz samochód)
Jak widać z powyższych przykładów, imiesłów czasu przeszłego Partizip II tworzy się w różny sposób, w zależności od tego, czy mamy do czynienia z czasownikami słabymi (regularnymi), czasownikami mocnymi (nieregularnymi), czasownikami rozdzielnie- i nierozdzielnie złożonymi lub z czasownikami zakończonymi na –ieren.
Czasowniki słabe (regularne) – schwache (regelmäßige Verben)
Imiesłów czasu przeszłego (Partizip Perfekt) czasowników słabych, a więc regularnych tworzymy, dodając przedrostek ge- i końcówki -t lub -et.
machen – gemacht – robić
Der Schüler hat seine Hausaufgabe gemacht. (Uczeń odrobił swoje zadanie domowe)
kaufen – gekauft – kupować
Ich habe neue Schuhe gekauft. (Kupiłem nowe buty)
reden – geredet – mówić
Wir haben lange geredet. (Długo rozmawialiśmy)
baden – gebadet – kąpać się
Wir haben im Bodensee gebadet. (Kąpaliśmy się w Jeziorze Bodeńskim)
Czasowniki mocne (nieregularne) – starke (unregelmäßige Verben)
Imiesłowów czasu przeszłego czasowników mocnych, czyli regularnych musimy nauczyć się na pamięć, korzystając z listy tych imiesłowów. Są one bardzo ważne, gdyż są często używane. To „tabliczka mnożenia” języka niemieckiego.
Listę czasowników nieregularnych w wersji skróconej znajdziesz tutaj: https://niemieckidasielubic.pl/lista-czasownikow-nieregularnych-w-jezyku-niemieckim/
essen – gegessen – jeść
Frau Meier hat Frühstück gegessen. (Pani Meier zjadła śniadanie)
schreiben – geschrieben – pisać
Der Lehrer hat einen Satz geschrieben. (Nauczyciel napisał zdanie)
trinken – getrunken – pić
Wir haben Wein getrunken. (Piliśmy wino)
singen – gesungen – śpiewać
Die Kinder haben ein Lied gesungen. (Dzieci śpiewały piosenkę)
Czasowniki rozdzielnie złożone
Czasowniki rozdzielnie złożone mogą być zarówno słabe jak i mocne. Między przedrostkiem a tematem czasownika dodajemy – ge-
aufmachen – otwierać
Er hat die Tür aufgemacht. (Otworzył drzwi.) czasownik słaby
aufstehen – wstawać
Sie ist heute um 9:00 Uhr aufgestanden. (Ona wstała dzisiaj o godz. 9.00.) czasownik mocny
einkaufen – robić zakupy
Wir haben heute viele Sachen eingekauft. (Kupiliśmy dzisiaj wiele rzeczy.) czasownik słaby
aufessen – zjeść
Das Kind hat alles aufgegessen. (Dziecko zjadło wszystko.) czasownik mocny
Czasowniki nierozdzielnie złożone
Czasowniki nierozdzielnie złożone mogą być zarówno słabe jak i mocne
verstehen – rozumieć
Ich habe den Professor nicht verstanden. (Nie zrozumiałem profesora.) czasownik mocny
besuchen – odwiedzać
Ich habe meine Oma besucht. (Odwiedziłem moją babcię.) czasownik słaby
erzählen – opowiadać
Die Mutter hat ihrer kleinen Tochter ein Märchen erzählt. (Matka opowiedziała swojej małej córce bajkę.) czasownik słaby
begehen – popełnić
Dieser Mann hat ein Verbrechen begangen. (Ten mężczyzna popełnił przestępstwo.) czasownik mocny
Czasowniki zakończone na -ieren
studieren – studiować
Ich habe in Deutschland studiert. (Studiowałem w Niemczech)
reparieren – naprawiać
Er hat das Auto repariert. (On naprawił auto)